Η πρώτη συμμετοχή της χώρας το 2023 στη διεθνή έρευνα για τον Eγγραμματισμό στην Πληροφορική και τους Υπολογιστές – ICILS 2023 (International Computer and Information Literacy Study) προσφέρει πολύ χρήσιμα συμπεράσματα για τη χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών στα σχολεία καθώς και για τις πολιτικές που πρέπει να εφαρμοστούν ώστε η Ελλάδα να ανεβάσει ψηφιακή ταχύτητα σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης.
Το 2023 η ICILS εξέτασε τις διαφορές μεταξύ των μαθητών και μαθητριών ηλικίας 13-14 ετών (Β΄ Γυμνασίου) όσον αφορά τον Eγγραμματισμό τους στην Πληροφορική και τους Υπολογιστές (CIL) σε 34 χώρες του κόσμου. Η έρευνα διενεργήθηκε για πρώτη φορά το 2013 με τη συμμετοχή 21 χωρών και για δεύτερη φορά το 2018 με τη συμμετοχή μόλις 13 χωρών, στις οποίες δεν συμπεριλαμβανόταν η Ελλάδα.
Άρα, δεν υπάρχουν συγκριτικά μεγέθη για τη χώρα μας που θα βοηθούσαν στην βαθύτερη κατανόηση των τελευταίων επιδόσεων. Ωστόσο, τα πρώτα εγχώρια στοιχεία μπορούν να αποτελέσουν έναν χρήσιμο οδηγό για τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τις ικανότητες των μαθητών και μαθητριών σχετικά με τη χρήση των υπολογιστών για διερευνητικούς και δημιουργικούς σκοπούς αλλά και για επικοινωνία.
Οι μαθητές/τριες στην Ελλάδα πλεονεκτούν σε αρκετά σημεία έναντι των συνομηλίκων τους από τις άλλες χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα.
Συγκεκριμένα:
- Στη χώρα μας, το ποσοστό των μαθητών/τριών που δήλωσαν ότι έμαθαν στο σχολείο τα παρακάτω είναι λίγο ή αρκετά μεγαλύτερο από τον μέσο όρο των χωρών:
- να χρησιμοποιούν λύσεις που λειτουργούν για ένα πρόβλημα προκειμένου να λύσουν ένα άλλο πρόβλημα (81% έναντι 77% του μ.ό.),
- να οργανώνουν αποθηκευμένα ψηφιακά αρχεία (69% έναντι 66% του μ.ό.),
- να επεξεργάζονται έγγραφα/παρουσιάσεις (69% έναντι 66% του μ.ό.),
- να ελέγχουν με συστηματικό τρόπο προγράμματα για να εντοπίσουν σφάλματα και προβλήματα (66% έναντι 51% του μ.ό.),
- να φτιάχνουν διαγράμματα ροής (55% έναντι 51% του μ.ό.).
- Στην Ελλάδα, το ποσοστό των μαθητών/τριών που δηλώνουν ότι έμαθαν στο σχολείο να αναγνωρίζουν κακόβουλα μηνύματα και να διαχειρίζονται τις ρυθμίσεις απορρήτου για τους λογαριασμούς τους είναι ελαφρώς υψηλότερο από τον μέσο όρο άλλων χωρών (64% έναντι 56% του μ.ό. και 57% έναντι 52% του μ.ό. αντίστοιχα).
- Στη χώρα μας, περισσότεροι/ες μαθητές/τριες σε σχέση με τον μέσο όρο των συμμετεχουσών χωρών έχουν μάθει στο σχολείο για την υπεύθυνη χρήση των κοινωνικών μέσων (84% έναντι 78% του μ.ό.), πώς να αναγνωρίζουν το cyberbullying (82% έναντι 75% του μ.ό.).
Ωστόσο, παρά τα θετικά στοιχεία, παρουσιάζονται και αδυναμίες ως προς τη δυνατότητα των μαθητών/τριών στη χώρα μας να προχωρήσουν σε πιο σύνθετη χρήση των υπολογιστών. Στόχος είναι αυτές να θεραπευτούν με τη διαμεσολάβηση των εκπαιδευτικών και την κατάλληλη αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών που έχουν ήδη εισαχθεί στα σχολεία καθώς και από τα προγράμματα σπουδών που αναβαθμίζονται. Ανάμεσά τους περιλαμβάνονται τα νέα
Το βασικό ερώτημα της έρευνας ήταν «πόσο καλά είναι προετοιμασμένοι οι μαθητές και οι μαθήτριες για σπουδές, εργασία και ζωή σε έναν νέο ψηφιακό κόσμο»;
Στην κύρια έρευνα ICILS 2023 έλαβαν μέρος συνολικά 132.998 μαθητές και μαθήτριες από 5.299 σχολεία 34 χωρών/εκπαιδευτικών συστημάτων, καθώς και οι Διευθυντές/τριες, οι Υπεύθυνοι/ες για τις Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών – ΤΠΕ (για την Ελλάδα οι Υπεύθυνοι/ες Σχολικού Εργαστηρίου Πληροφορικής και Εφαρμογών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών) και 60.835 εκπαιδευτικοί των σχολείων αυτών.
Οι επιδόσεις των μαθητών
Η κλίμακα για την αξιολόγηση της επίδοσης των μαθητών και μαθητριών στις παραπάνω διαστάσεις βασίζεται στην περιγραφή 4 επιπέδων επίδοσης με βάση τη δυσκολία και τις γνώσεις και δεξιότητες που απαιτούν τα επιμέρους μέρη του τεστ:
- Οι μαθητές/τριες επιδεικνύουν βασικές λειτουργικές δεξιότητες όσον αφορά στη χρήση υπολογιστών και κατανόηση των υπολογιστών ως εργαλείων για την εκτέλεση απλών εργασιών. Χρησιμοποιούν τους υπολογιστές για απλή διερεύνηση και επικοινωνία υπό ρητή καθοδήγηση. Μπορούν να δημιουργούν απλό περιεχόμενο, όπως η εισαγωγή κειμένου ή εικόνων σε προϋπάρχοντα πρότυπα, και είναι εξοικειωμένοι/ες με τη βασική διάταξη και μορφοποίηση εγγράφων. Αναγνωρίζουν τους κινδύνους ασφαλείας που σχετίζονται με την κοινή χρήση υπολογιστών.
- Οι μαθητές/τριες χρησιμοποιούν τον υπολογιστή για εργασίες βασικής συλλογής πληροφοριών και διαχείρισης περιεχομένου. Εντοπίζουν ρητές πληροφορίες μέσα από προτεινόμενες ψηφιακές πηγές. Μπορούν να επεξεργάζονται και να προσθέτουν περιεχόμενο σε υπάρχοντα προϊόντα πληροφοριών βάσει οδηγιών. Δημιουργούν απλά προϊόντα βάσει τυποποιημένου σχεδιασμού και διάταξης. Επιπλέον, κατανοούν τις στρατηγικές για την προστασία των προσωπικών δεδομένων και αναγνωρίζουν τις επιπτώσεις της κοινοποίησης των προσωπικών τους δεδομένων.
- Οι μαθητές/τριες επιδεικνύουν την ικανότητά τους να εργάζονται ανεξάρτητα κατά τη χρήση του υπολογιστή ως μέσου συλλογής πληροφοριών και να χρησιμοποιούν τα εργαλεία διαχείρισης της πληροφορίας. Επιλέγουν την καταλληλότερη πηγή πληροφοριών για να ικανοποιήσουν ένα καθορισμένο σκοπό και ανακτούν πληροφορίες από δεδομένες ψηφιακές πηγές για να απαντήσουν σε συγκεκριμένες ερωτήσεις. Μπορούν να ακολουθήσουν οδηγίες για να επεξεργαστούν και να προσθέσουν περιεχόμενο σε προϊόντα πληροφοριών χρησιμοποιώντας τυποποιημένες εφαρμογές λογισμικού. Επιδεικνύουν κατανόηση των βασικών συμβάσεων σχεδιασμού πληροφοριών μορφοποιώντας και οργανώνοντας το περιεχόμενο με σκοπό να υποστηρίξουν την κατανόηση του προϊόντος τους. Επιδεικνύουν επίγνωση του κοινού-στόχου προσαρμόζοντας κατάλληλα το περιεχόμενο που προέρχεται από ψηφιακές πηγές. Κατανοούν ότι η αξιοπιστία των διαδικτυακών πληροφοριών μπορεί να επηρεαστεί από την ταυτότητα, την εμπειρογνωμοσύνη και τα κίνητρα των ανθρώπων που τις δημιουργούν, δημοσιεύουν και κοινοποιούν.
- Οι μαθητές/τριες επιλέγουν τις πιο σχετικές πληροφορίες για να τις χρησιμοποιήσουν για σκοπούς επικοινωνίας ώστε να καλύψουν τις ανάγκες τους ως χρήστες και παραγωγοί πληροφοριών. Αξιολογούν τις χρησιμότητα και την αξιοπιστία των πληροφοριών με βάση το περιεχόμενο και την πιθανή προέλευσή τους. Δημιουργούν προϊόντα πληροφόρησης λαμβάνοντας υπόψη τους αποδέκτες και τον επικοινωνιακό σκοπό. Μορφοποιούν και δομούν τις πληροφορίες με τρόπους που υποστηρίζουν και ενισχύουν το επικοινωνιακό αποτέλεσμα. Προσαρμόζουν τις πληροφορίες που προέρχονται από ψηφιακές πηγές με τρόπο που τις καθιστά πιο προσιτές στο κοινό-στόχο. Επιδεικνύουν επίσης επίγνωση των προβλημάτων που μπορεί να προκύψουν από τη χρήση πληροφοριών στο διαδίκτυο που ανήκουν σε κάποιον/α άλλον/η.
Η έρευνα ανέδειξε ενδιαφέροντα αποτελέσματα σχετικά με τον Εγγραμματισμό στην Πληροφορική και τους Υπολογιστές (CIL) στις συμμετέχουσες χώρες. Οι δέκα χώρες με το υψηλότερο επίπεδο εγγραμματισμού σύμφωνα με τα αποτελέσματα είναι: Κορέα, Τσεχία, Δανία, Κινέζικη Ταϊπέι, Φλαμανδική Κοινότητα Βελγίου, Πορτογαλία, Λετονία, Φινλανδία, Αυστρία και Ουγγαρία.
Στην περίπτωση της Ελλάδας, οι επιδόσεις δείχνουν την ανάγκη για περαιτέρω ενίσχυση και ανάπτυξη. Με βαθμολογία 460, η Ελλάδα απέχει 16 μονάδες από τον μέσο όρο (476 μονάδες) και κατατάσσεται 23η ανάμεσα στις 31 χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα. Ίδιο αριθμό μονάδων με την Ελλάδα συγκέντρωσε η Κύπρος.
Πηγή: cnn.gr
